آشنایی با مدِ کنترلیV/F

(Voltage/frequency) 

آیا اطلاعاتی از مدِ کنترلی V/F (Voltage / frequency) دارید؟

یکی از راه‌های کنترل سرعتِ موتورهای القایی، تغییر فرکانس است که باعث ایجاد مشکلاتی برای موتور ازجمله؛ گرم شدن بیش ازحدِ هسته استاتور، به دلیل افزایش فرکانسِ بیش از حدِ نامی است.

بنابراین به جای استفاده از تغییر فرکانس، از کنترل *ولتاژ-فرکانس* یا همان V/F استفاده می‌شود.

در واقع V/F و Scalar control؛ ساده ترین مدهای راه اندازی موتور می‌باشند، که باعث تغییر ولتاژ و فرکانس، سرعت موتور کنترل می‌شود.

در این مد، ولتاژ و فرکانس با یک شیب ثابت به حداکثر مورد نیاز می‌رسند. یعنی تغییرات ولتاژ و فرکانس متناسب با هم هستند و سرعت به صورت خطی تغییر می‌کند.

روش کنترلی V/F، اغلب به صورت حلقه باز راه اندازی می‌شود.

در این روش محاسبات شارهای نشتی انجام نمی‌شود. دراین صورت خروجی درایو، محدود به یک موتور نمی‌شود و امکان اینکه چند موتور به صورت موازی به یک درایو متصل بشوند، وجود دارد.

این ویژگی در بوسترپمپ‌ها زیاد استفاده می‌شوند.

در روش V/F، تمرکزی روی پارامترهای منحصر به فردِ موتور وجود ندارد، که این موضوع باعث کاهش راندمان می‌شود، بنابراین دقت در این روش، کمتر از روش Vector control است.

و همچنین V/F، نمی‌تواند تغییرات، روی سرعت و گشتاور را توسط عوامل بیرونی سریعأ متوجه بشود. و در جاهایی که تغییراتِ بار ناگهانی و زیاد باشد، مثل جداشدن محموله از جرثقیل نمی‌شود استفاده کرد، اما در مواردی که تغییرات ناگهانی نداشته باشیم و بار موتور قابل پیش بینی باشد، روش بسیار مناسبی است.

البته ناگفته نماند که این روش پاسخگوی بسیاری از سیستم‌های بکار رفته درصنایع است و دقت و توان کافی برای بسیاری از کاربردها را دارد. اما نمی‌شود از آن چشم پوشی کرد که الگوریتم های بهتری هم مثل Vector control وجود دارد.

همانطور که گفتیم، این مد مستقل از موتور است و درصورتی که پارامترهای موتور دردسترس نباشد، این روش برای راه اندازی، مناسب تر است. البته باید توجه داشت گشتاور بار مناسب باشد و تغییرات ناگهانی نداشته باشیم.

کاربرد V/F:

ازجمله کاربردهای می توانیم به؛ فن ها، دمنده ها، مه پاش ها، انواع پمپ ها، نوار نقاله ها با بار سبک و کاربردهای موتور با گشتاورِ بارِ پایین و عدم نیاز به دقت بالا، اشاره کنیم.

 عمومأ حالت پیش فرض کارخانه برای اینورترها، مد V/F است و دراین حالت مصرف برق کمتر و اقتصادی تر است.